Podczas wykonywania swojej praktyki adwokackiej często spotykam się z pytaniem, czy dozór elektroniczny za alimenty jest możliwy, a ściślej za przestępstwo uchylania się do wykonania obowiązku alimentacyjnego. Wielu dłużników alimentacyjnych zastanawia się, czy w razie skazania za rzeczone przestępstwo, będą mogli odbywać karę w systemie dozoru elektronicznego. Czym zatem jest dozór elektroniczny? Jakie przesłanki muszą być spełnione, aby móc z niego skorzystać? Czy dozór elektroniczny za alimenty jest możliwy? Zapraszam Państwa do zapoznania się z niniejszym wpisem blogowym, w którym udzielę odpowiedzi na te pytania.
Dozór elektroniczny za alimenty – czym jest dozór elektroniczny?
Zanim przejdę do omówienia tytułowego zagadnienia, to jest czy dozór elektroniczny za alimenty jest możliwy, przybliżę Państwu samą instytucję odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego.
Odbywanie kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym wiąże się z szeregiem dolegliwości. Skazany będzie przebywał w odosobnieniu od swoich bliskich, w niedużej celi, wśród osób, których wcześniej nie znał. Nie będzie miał również możliwości partycypowania w życiu swojej rodziny oraz co do zasady doświadczy trudności w wykonywaniu pracy zarobkowej (w zakładach karnych tylko nieliczni więźniowie pracują).
Ustawodawca dopuścił jednak możliwość odbywania kary w systemie nie izolacyjnym, to jest przy wykorzystaniu dozoru elektronicznego. Sprawcy drobnych przestępstw mogą złożyć stosowny wniosek w tym przedmiocie, który następnie będzie wnikliwie analizowany – przez pryzmat przesłanek zastosowania rzeczonej instytucji.
Taka forma odbywania kary jest dużo bardziej atrakcyjniejsza. Skazany będzie mógł przebywać w swoim mieszkaniu, wśród członków rodziny, a także będzie mógł partycypować w utrzymaniu gospodarstwa domowego – na przykład poprzez wykonywanie aktywności zawodowej. Trudno się zatem dziwić, że zagadnienie dozór elektroniczny za alimenty jest dość często wyszukiwane przez osoby poszukujące pomocy prawnej w Internecie. W ich bowiem przypadku – źródłem przestępstwa – są zwykle niewystarczające środki pieniężne na pokrycie zobowiązań alimentacyjnych, a przebywanie w zakładzie karnym na pewno nie poprawi ich sytuacji majątkowej.
Przesłanki zastosowania dozoru elektronicznego
Nie każdy będzie mógł skorzystać z możliwości odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego. Sąd penitencjarny będzie mógł udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie reszty kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, gdy zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
– wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego (recydywa wielokrotna);
– odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary (tutaj kluczowe znaczenie ma prognoza kryminologiczna);
– skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
– osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę;
– odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne.
Nie bez znaczenia będzie również dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym.
O odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego mogą również starać się osoby, które jeszcze nie rozpoczęły wykonywania kary w zakładzie karnym. Wówczas można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.
Czy dozór elektroniczny za alimenty jest zatem możliwy?
Dozór elektroniczny za alimenty – przestępstwo uchylania się do wykonania obowiązku alimentacyjnego
Uchylanie się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego stanowi przestępstwo opisane w art. 209 § 1 Kodeksu karnego (dalej jako: „k.k.”).
Wyżej wskazany przepis stanowi, że kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Jeżeli jednak sprawca rzeczonego czynu – przez brak wykonania obowiązku alimentacyjnego – naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ściganie tego przestępstwa następuje co do zasady na wniosek. Do złożenia wniosku uprawniony jest pokrzywdzony, organ pomocy społecznej lub organ podejmujący działania wobec dłużnika alimentacyjnego. Jeżeli jednak pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie tego przestępstwa odbywa się z urzędu.
Czy osoba skazana za brak płacenia alimentów może skorzystać z dozoru elektronicznego?
Jeżeli zostaliście Państwo skazani na karę pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym jednego roku i 6 miesięcy i pozostałe przesłanki udzielenia zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego zostały spełnione, to dozór elektroniczny za alimenty jest możliwy.
Sąd nie musi jednak skazać Państwa na karę pozbawienia wolności. Przepis jasno wskazuje, że obok kary pozbawienia wolności, istnieje jeszcze możliwość orzeczenia kary grzywny lub kary ograniczenia wolności. W takiej sytuacji dozór elektroniczny nie znajdzie zastosowania.
Podsumowanie
Dozór elektroniczny za alimenty jest możliwy, ale muszą zostać spełnione przesłanki jego zastosowania. Skazany odbywający karę w systemie dozoru elektronicznego musi wywiązywać się z szeregu obowiązków. W przeciwnym razie zezwolenie zostanie uchylone, a pozostała część kary będzie odbywana w zakładzie karnym. Jeżeli potrzebujecie Państwo wsparcia w przygotowaniu wniosku o odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego – zapraszam do nawiązania kontaktu.
Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej. Jeżeli potrzebujecie Państwo wsparcia prawnego – zapraszam do nawiązania kontaktu.