Podczas rozwodu małżonkowie spierają się odnośnie uregulowania kontaktów z dzieckiem, wysokości alimentów czy podziału majątku wspólnego. Kwestią sporną może się okazać się także darowizna otrzymana przez jednego z małżonków podczas trwania małżeństwa. Kiedy więc darowizna będzie należała do majątku osobistego małżonka, a kiedy do wspólnego, podlegającego podziałowi?
Darowizna jako składnik majątku osobistego małżonka
Na wstępie musimy sobie przypomnieć czym jest majątek osobisty, a majątek wspólny małżonków. Do majątku wspólnego małżonków należy przede wszystkim wynagrodzenie za pracę, dochody z majątku, czy też przedmioty nabyte podczas trwania wspólności majątkowej. Jednakże, oprócz majątku wspólnego każdy z małżonków posiada swój osobisty majątek, do którego należą np. przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, odszkodowania lub prawa autorskie.
Jednym z wymienionych w art. 33 KRiO składników majątku osobistego małżonka jest darowizna. Ustawodawca w większości przypadków przyjął, że darowizna będzie należała do majątku osobistego małżonka. W sytuacji, gdy obdarowany nie był jeszcze w związku małżeńskim, to nie ma wątpliwości, iż przedmiot darowizny nie stanowi części majątku wspólnego podlegającego podziałowi. Natomiast otrzymanie darowizny przez jednego z małżonków podczas trwania małżeństwa budziło już sporo wątpliwości. Rozwiało je m. in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2008 r. o sygn. akt II CSK 647/07, w którym Sąd jednoznacznie stwierdził, że darowizna otrzymana przez małżonka w trakcie trwania małżeństwa, w której wskazano, iż obdarowanym ma być tylko jeden małżonek sprawia, że taka darowizna będzie należała do majątku osobistego małżonka.
WAŻNE!
Sprzedaż przedmiotu darowizny przez małżonka, np. nieruchomości, nie sprawi, że środki uzyskane ze sprzedaży staną się majątkiem wspólnym małżonków. Uzyskana kwota pieniężna, a także wszelkie przedmioty z niej zakupione nadal będą stanowiły majątek osobisty małżonka.
Darowizna jako składnik majątku wspólnego małżonków
Są jednak sytuacje, gdy darowizna będzie należała do majątku wspólnego małżonków. Stanie się tak, gdy w umowie darowizny, która musi zostać dokonana w formie aktu notarialnego, wskazanych zostanie obydwoje małżonków jako obdarowanych. W takim przypadku podczas rozwodu i podziału majątku wspólnego, darowizna będzie wchodziła w skład majątku wspólnego, a co za tym idzie – ulegnie podziałowi. Czasem jednak z treści umowy darowizny nie wynika jasno, czy obdarowanym został jeden małżonek, czy obydwoje. Wtedy, w przypadku braku porozumienia, małżonkowie będą mogli skierować sprawę na drogę sądową w celu ustalenia kto został obdarowany, a co za tym idzie, do jakiego majątku będzie należała darowizna.
Co jeszcze musisz wiedzieć o darowiźnie?
Pamiętaj, że przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku domowego takie jak np. telewizor czy pralka są objęte wspólnością ustawową, nawet jeśli zostały nabyte przez darowiznę. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy wolą darczyńcy jest, aby przedmioty te stanowiły majątek osobisty jednego z małżonków. W takiej sytuacji najlepiej będzie sporządzić stosowną umowę, w której dokładnie określimy, że dany przedmiot ma stanowić majątek osobisty jednego małżonka. A co jeśli jeden z małżonków przekazywał pieniądze na remont mieszkania, które na podstawie umowy darowizny otrzymał drugi z małżonków? Wtedy, w przypadku rozwodu, pieniądze inwestowane na remont tego mieszkania mogą zostać rozliczone jako nakłady z majątku wspólnego, lub jeśli były to środki z majątku osobistego małżonka w postaci np. oszczędności posiadanych przed zawarciem małżeństwa, to jako nakłady z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek osobisty drugiego małżonka. Wtedy, w przypadku braku porozumienia konieczne może być skierowania sprawy na drogę sądową, w celu odzyskania środków zainwestowanych w majątek osobisty drugiego małżonka.
****
Otrzymanie darowizny przez małżonka mimo jasnych przepisów i jednolitego orzecznictwa niejednokrotnie budzi sporo wątpliwości. Zwykle jednak darowizna będzie należała do majątku osobistego małżonka, chyba że w umowie wyraźnie wskazano obydwoje małżonków jako obdarowanych. Jednakże, czasem istnieją sytuacje, gdzie o przynależności darowizny musi zdecydować Sąd, a wtedy przyda się wsparcie adwokata wyspecjalizowanego w omawianych zagadnieniach. Jeżeli chcesz uzyskać bezpośrednią pomoc w związku z twoją sprawą – skontaktuj się z naszą Kancelarią. Jako adwokat specjalizujący się w sprawach rodzinnych i cywilnych, służę pomocą podczas każdego etapu postępowania cywilnego, przedstawię możliwości oraz rozwiązania dotyczące Twojego problemu.
Stan prawny na dzień 30 grudnia 2022 r.
Autorem treści merytorycznej jest asystent prawny – Maksymilian Sykulski.