Najważniejsze etapy sprawy karnej. Kiedy zgłosić się do adwokata?
Każda sprawa karna toczy się według pewnego określonego schematu. Dzieli się jednak na kilka odrębnych etapów, z których każdy rządzi się swoimi prawami. Niezależnie czy występujesz w sprawie jako pokrzywdzony, podejrzany lub świadek powinieneś wiedzieć jakie działania możesz podjąć, a czego powinieneś unikać. Kiedy i czy masz prawo zapoznać się z aktami sprawy oraz złożyć wnioski dowodowe? W jakich czynnościach możesz wziąć udział? Czy możesz tylko biernie czekać? Jako adwokat specjalizujący się w sprawach karnych pomagam na każdym etapie postępowania karnego, niezależnie od tego, kiedy się do mnie zgłosisz. A im szybciej, tym z większą korzyścią dla Ciebie.
Etap pierwszy – czynności sprawdzające
To faktyczne czynności operacyjno-rozpoznawcze organów ścigania, czyli policji lub prokuratury, które mają charakter przedprocesowy. Funkcjonariusze sprawdzają czy istnieje uzasadnienie wszczęcia postępowania przygotowawczego. Dowody uzyskane w wyniku czynności sprawdzających mogą być wykorzystane w dalszym postępowaniu, pod warunkiem, że zostały zgromadzone na podstawie przepisów kodeksu postępowania karnego.
Nierzadko już na tym etapie postępowania warto zwrócić się po profesjonalną pomoc prawną, na przykład w sytuacji, gdy złożyłeś zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, ale nie zawarłeś odpowiednich wniosków dowodowych lub otrzymałeś postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, z którym jako pokrzywdzony się nie zgadzasz.
Etap drugi – postępowanie przygotowawcze
Gdy zaistniało uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa następuje wszczęcie postępowania w sprawie – dochodzenia lub śledztwa. Organy ustalają czy rzeczywiście popełniono przestępstwo, wyjaśniają okoliczności sprawy i weryfikują przesłanki do wniesienia aktu oskarżenia. To bardzo istotny etap, w którym warto składać wnioski dowodowe i wziąć udział w czynnościach, np. przesłuchania świadków. Na tym etapie warto również uzyskać zgodę na wgląd do akt postępowania.
Etap trzeci – postępowanie sądowe
W tej fazie do sądu trafia akt oskarżenia. Podczas rozprawy sąd zapoznaje się ze wszystkimi zgromadzonymi przez organy ścigania dowodami, przeprowadza sądowe postępowanie dowodowe, a następnie orzeka czy podejrzany (który w toku postępowania przed sądem ma już status oskarżonego) popełnił zarzucone mu przestępstwo, czy też jest niewinny. Istotnym jest to, że świadkowie, którzy już byli przesłuchani przez policję lub prokuratora, będą ponownie przesłuchani przed sądem. Na tym etapie strony postępowania również mają prawo do składania wniosków dowodowych. Dopiero po przeprowadzeniu wszystkich dowodów sąd wyda wyrok.
Etap czwarty – postępowanie wykonawcze
Celem postępowania wykonawczego jest wykonanie rozstrzygnięcia sądu karnego, a więc zasądzonej kary oraz środków karnych, innymi słowy – wykonanie zapadłego w sprawie wyroku. Niekiedy możliwe jest na przykład rozłożenie orzeczonej grzywny na raty lub jej umorzenie.
* * * *
Niezależnie od etapu sprawy karnej, organy procesowe podejmują szereg decyzji, czy to w formie postanowień, zarządzeń lub wyroku, z którymi możesz się nie zgodzić. Warto wiedzieć w jaki sposób skutecznie je podważyć. Kontakt z adwokatem wskazany jest na każdym etapie postępowania karnego.
Stan prawny na dzień 2 grudnia 2021 r.