Wielokrotnie spotykam się z pytaniem, czy warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego jest możliwe. Nie jest tajemnicą, że wiele osób odbywa karę w systemie dozoru elektronicznego i zastanawia się, czy jest istnieje możliwość wcześniejszego uwolnienia się od kary. Jak się okazuje instytucja warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary nie ma tylko zastosowania do kary odbywanej klasycznie, to jest w zakładzie karnym. Kiedy warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego będzie możliwe? Jakie przesłanki muszą zostać spełnione, aby sąd przychylił się do wniosku w tym zakresie? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedzi w niniejszym wpisie blogowym.
Czym jest dozór elektroniczny i kiedy będzie mógł zostać zastosowany?
W powszechnym odbiorze zdaje się pokutować przekonanie, że każda osoba, która popełniła przestępstwo powinna odbywać karę w zakładzie karnym (kara izolacyjna). Rzeczywistość jest jednak zgoła inna i setki skazanych odbywa karę w systemie nie izolacyjnym, to jest przy wykorzystaniu dozoru elektronicznego.
W wielu przypadkach odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jest bardziej humanitarną i skuteczną formą kary. W mojej ocenie wyróżnić należy trzy główne zalety, a mianowicie:
– skazani mogą pozostać w domu i kontynuować naukę, pracę lub opiekę nad rodziną (np. chorym członkiem rodziny);
– skazani mają większą szansę na resocjalizację i powrót do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie, ponieważ unikną negatywnych skutków izolacji (np. depresja, złe wzorce behawioralne z zakładu karnego)
– odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jest znacznie tańsze niż odbywanie kary w zakładzie karnym (w tym drugim przypadku skazany jest pod „opieką” państwa, które zapewnia mu chociażby ubranie, wyżywienie, pomoc medyczną).
Dozór elektroniczny – posługując się nomenklaturą kodeksową – to jedna z form wykonywania kary pozbawienia wolności polegająca na kontrolowaniu zachowania skazanego przebywającego poza zakładem karnym przy użyciu elektronicznych urządzeń monitorujących.
W praktyce odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego polega na tym, że skazany będzie miał przymocowane do nogi urządzenie monitorujące. Rzeczone urządzenie będzie całą dobę wysyłało sygnał do centrali, która monitoruje, czy skazany przebywa w wyznaczonym miejscu – wcześniej ustalonym przez sąd. Jeżeli skazany opuści wyznaczone miejsce – naruszając w ten sposób warunki odbywania kary – urządzenie wyśle sygnał alarmowy do centrali, która podejmie dalsze działania.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego przybliżę Państwu nieco później. W tym miejscu wytłumaczę kiedy odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego będzie możliwe.
Przesłanki określające warunki udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego zostały określone w art. 43la. Kodeksu karnego wykonawczego (dalej jako kkw).
Sąd penitencjarny przychyli się do wniosku skazanego, jeżeli łącznie będą spełnione następujące przesłanki:
– wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego;
– odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary;
– skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
– osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, o której mowa w art. 43h § 3;
– odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, o których mowa w art. 43h § 1.
Co bardzo istotne – skazanemu można udzielić zgody na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego zarówno w sytuacji, gdy nie rozpoczął jeszcze odbywania kary w zakładzie karnym, jak i również wówczas, gdy już w nim przebywa.
Jak stanowi bowiem art. 43la. § 2 i 3 kkw – skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym. Skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Odsyłam również Państwa do artykułu poświęconego odbywaniu kary w systemie dozoru elektronicznego za przestępstwo nie alimentacji. Rzeczony wpis blogowy znajdziecie Państwo tutaj.
Wniosek o odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego należy złożyć do właściwego sądu penitencjarnego. Sąd ma 30 dni na jego rozpoznanie – przy tym termin ten nie ma charakteru wiążącego. Co więcej samo złożenie wniosku nie wstrzymuje wykonania kary pozbawienia wolności.
No dobrze, ale czy warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego jest w ogóle możliwe?
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego – czy w ogóle jest możliwe?
Mogłoby się wydawać, że instytucja warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary ma jedynie zastosowanie do skazanych, którzy odbywają karę w zakładzie karnym. Nic bardziej mylnego!
Podstawą prawną do sformułowania takiego wniosku będzie art. 77 Kodeksu karnego (dalej jako „kk”). Zgodnie z rzeczoną regulacją skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego jest możliwe – na podstawie wyżej przywołanej regulacji – ale oczywiście samo złożenie wniosku nie będzie tożsame z uzyskaniem zwolnienia. Na co szczególną uwagę zwróci sąd i jak zwiększyć swoje szanse na uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia?
Kiedy sąd orzeknie warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego?
Podstawową przesłanką determinującą warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego jest odbycie co najmniej połowy kary w tym systemie. Jeżeli nie zostanie ona spełniona, to takowy wniosek nigdy nie zostanie uwzględniony.
Co więcej sąd będzie badał szeroko rozumianą postawę skazanego – w trakcie popełnienia przestępstwa – jak i podczas wykonywania kary. Nie bez znaczenia będzie również zachowanie skazanego podczas rozprawy.
Sam wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego również powinien zostać przygotowany w fachowy sposób. Sąd doceni zwięzłe przedstawienie argumentów i niezbędnych dowodów.
Podsumowanie
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z dozoru elektronicznego jest możliwe, ale po spełnieniu szeregu przesłanek. Od uznania sądu będzie zależało, czy wniosek zostanie uwzględniony. Jeżeli nie czujecie się Państwo na siłach, aby samodzielnie przygotować taki wniosek – zapraszam do nawiązania kontaktu. W ramach wykonywanej praktyki adwokackiej specjalizuję się w prowadzeniu spraw karnych.
Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej. Jeżeli potrzebujecie Państwo wsparcia prawnego –zapraszam do nawiązania kontaktu.